Semua jenis perniagaan perlu menyediakan penyata kewangan. Data yang dibentangkan dalam penyata kewangan boleh memberi maklumat yang berguna mengenai prestasi dan kedudukan kewangan perniagaan jika penyata tersebut dianalisis dan diintrepetasikan dengan betul serta tepat. Sebaliknya, jika maklumat ini diabaikan ianya boleh mendatangkan keburukan kepada kedudukan kewangan perniagaan. Maklumat-maklumat tersebut diperolehi daripada rekod-rekod perakaunan yang disediakan dan disimpan dalam perniagaan.
Penyata kewangan asas yang disediakan dalam perniagaan terdiri daripada penyata pendapatan dan kunci kira-kira. Penyata-penyata tersebut menggambarkan prestasi dan kedudukan perniagaan dari segi hasil yang diperoleh, perbelanjaan, aset, liabiliti dan nilai ekuiti pemilik yang terkumpul hasil daripada operasi perniagaan. Bab ini menerangkan bagaimana usahawan dapat memahami penyata-penyata kewangan asas tersebut.
PENYATA PENDAPATAN
Penyata pendapatan juga dikenali sebagai penyata untung rugi. Penyata ini membentangkan keputusan kewangan hasil daripada operasi perniagaan bagi sesuatu jangka masa (bulanan, suku tahun, setengah tahun atau setahun). Jumlah untung atau rugi bagi sesuatu jangka masa kewangan diperolehi dengan mengambil kira perbezaan di antara jumlah hasil dan jumlah belanja. Jika jumlah hasil melebihi jumlah belanja, perniagaan tersebut memperolehi keuntungan dan sebaliknya. Contoh penyata pendapatan ditunjukkan seperti di Jadual 2.1.
Sila klik pada jadual untuk paparan yang lebih besar
Terdapat dua (2) bahagian utama dalam penyata pendapatan iaitu hasil dan perbelanjaan. Untung bersih sebelum cukai yang ditunjukkan di bahagian bawah penyata pendapatan yang diperolehi seperti berikut:
UNTUNG SELEPAS CUKAI = JUALAN - KOS JUALAN – PERBELANJAAN
Hasil
Hasil atau pendapatan, merupakan wang yang diterima atau tuntutan wang yang akan diterima daripada jualan barangan atau perkhidmatan. Selain daripada itu, hasil perniagaan juga merangkumi faedah, dividen, komisyen, diskaun diterima dan sewa diterima. Penerimaan hasil menyebabkan pertambahan terhadap ekuiti pemilik.
Dua perkara penting berkaitan dengan hasil perlu difahami. Pertama, hasil daripada jualan merupakan jumlah nilai yang diterima daripada jualan dalam sesuatu jangka masa kewangan. Oleh itu, jumlah jualan yang ditunjukkan dalam penyata ini terdiri daripada jualan tunai dan jualan hutang (kredit). Kedua, hasil daripada jualan kredit, walaupun ditunjukkan dalam penyata pendapatan, masih belum diterima daripada pelanggan dalam bentuk tunai. Wang tunai yang masih belum diterima ini dikenali sebagai penghutang dan dianggap sebagai aset kepada perniagaan.
Hasil boleh dikategorikan kepada dua (2) iaitu hasil kendalian dan hasil bukan kendalian.
• Hasil kendalian sesebuah perniagaan merupakan hasil yang diperolehi daripada aktiviti biasa seperti jualan bersih dan sumber pendapatan tetap yang lain seperti dividend an faedah.
• Hasil bukan kendalian merupakan hasil yang diperolehi daripada aktiviti lain selain daripada aktiviti utama sesbuah perniagaan. Lazimnya, hasil bukan kendalian berlaku secara kebetulan. Contohnya, jualan tanah oleh perniagaan yang membuat makanan merupakan hasil bukan kendalian kerana aktiviti utama organisasi tersebut bukan melibatkan jual beli tanah.
Perbelanjaan merupakan kos perkhidmatan atau barang yang digunakan untuk membantu perniagaan memperoleh hasil. Belanja dianggap telah dikenakan pada tahun semasa atau tahun yang lepas setelah hasil diperolehi seperti kos barangan, kos pembuatan dan sebagainya. Dalam erti kata lain perbelanjaan diambil kira sebaik sahaja dikenakan terhadap perkhidmatan yang telah diterima bukan semasa dibayar. Belanja perniagaan akan mengurangkan ekuiti pemilik serta dikategorikan kepada belanja kendalian dan belanja bukan kendalian.
Perbelanjaan
Perbelanjaan merupakan kos perkhidmatan atau barang yang digunakan untuk membantu perniagaan memperoleh hasil. Belanja dianggap telah dikenakan pada tahun semasa atau tahun yang lepas setelah hasil diperolehi seperti kos barangan, kos pembuatan dan sebagainya. Dalam erti kata lain perbelanjaan diambil kira sebaik sahaja dikenakan terhadap perkhidmatan yang telah diterima bukan semasa dibayar. Belanja perniagaan akan mengurangkan ekuiti pemilik serta dikategorikan kepada belanja kendalian dan belanja bukan kendalian.
- Belanja kendalian merupakan belanja untuk menjalankan aktiviti perniagaan seperti gaji pekerja, belanja iklan, insurans dan sebagainya.
- Belanja bukan kendalian adalah belanja bagi aktiviti yang bukan bagi menjurus kepada pengoperasian perniagaan seperti rugi daripada jualan aset tetap atau rugi luar biasa kerana kebakaran atau bencana alam.
